Có vô số quan điểm phổ biến về bữa ăn phụ cho trẻ được quan tâm, tuy nhiên một số những hiểu lầm đã tạo nên một ảnh hưởng đáng kể đối với cách thức chọn lựa thực phẩm và phương pháp nấu bữa ăn bổ sung cho trẻ. Hãy cùng khám phá một số sai lầm mà các bậc phụ huynh thường gặp khi chuẩn bị bữa ăn bổ sung cho các thiên thần nhỏ, qua góc nhìn của Topreview nhé!
Vì sao cần có bữa ăn bổ sung cho trẻ?
Kể từ sau 6 tháng, sự chế độ dinh dưỡng từ sữa mẹ không còn đáp ứng đầy đủ các nhu cầu cần thiết cho sự phát triển của trẻ, bao gồm cả năng lượng, sắt, và vitamin A. Sau giai đoạn này, lượng sắt cung cấp từ sữa mẹ không đủ để đáp ứng nhu cầu tăng cao của trẻ, và điều này yêu cầu việc bổ sung từ các nguồn thức ăn khác.
Không chỉ vậy, sữa mẹ chỉ đáp ứng đủ nhu cầu về vitamin A cho trẻ trong 6 tháng đầu sau khi chào đời. Nhưng từ thời điểm này trở đi, nhu cầu về vitamin A của trẻ sẽ tăng lên, và việc chỉ dựa vào sữa mẹ có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt.
Trong giai đoạn từ khi sinh đến 2 tuổi, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ đạt đến mức cao nhất. Dưới 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ chỉ chấp nhận chế độ ăn hoàn toàn lỏng như sữa mẹ. Tuy nhiên, khi thực hiện bữa ăn bổ sung cho trẻ từ tháng thứ 6, việc chuyển từ chế độ lỏng sang ăn đặc và cứng dần là quan trọng. Do đó, khi bắt đầu ăn dặm, nên bắt đầu bằng cháo và bột nấu loãng.
Những lưu ý quan trọng về bữa ăn bổ sung cho trẻ
Rau xanh – thành phần quan trọng trong bữa ăn bổ sung cho trẻ
Quan điểm thông thường của các bà mẹ khi bắt đầu làm bữa ăn dặm cho trẻ thường là sử dụng nước luộc rau để quấy bột, tránh xa khỏi rau xanh và rau củ, vì sợ rằng trẻ sẽ gặp vấn đề về tiêu hóa và lo lắng về nguy cơ thực phẩm bẩn. Một số phụ huynh còn lo ngại về hàm lượng nitrat có thể dẫn đến methemoglobin huyết, một tình trạng khiến da trẻ chuyển sang màu xanh lam và gặp khó khăn trong việc thở. Các loại rau như rau bina, củ dền, cà rốt được xem là chứa nhiều nitrat.
Tuy nhiên, quan điểm này thực sự là một hiểu lầm. Rau xanh và rau củ không chỉ là nguồn dinh dưỡng quan trọng mà còn chứa nhiều chất xơ, những “chiến binh” bảo vệ hệ tiêu hóa mạnh mẽ. Ngoài ra, chúng cũng giúp giảm nguy cơ táo bón, ngăn chặn nguy cơ béo phì và duy trì sức khỏe tim mạch. Những khoáng chất như sắt, kali, vitamin A, vitamin C,… có trong rất nhiều loại rau là những yếu tố không thể thiếu đối với sức khỏe của cơ thể con người.
Trên thực tế, không có lý do gì khiến bố mẹ không lo lắng về việc đưa rau vào bữa ăn bổ sung cho trẻ. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn việc bổ sung rau vào bữa ăn bổ sung của bé. Rau có chứa nitrat chỉ trở nên độc hại khi sử dụng quá mức, quá thường xuyên, hoặc không đúng theo độ tuổi phù hợp.
Hạn chế dầu mỡ trong khẩu phần bữa ăn bổ sung cho trẻ
Dầu mỡ, luôn nằm trong danh sách những thành phần mà các phụ huynh tránh xa khi thêm vào chế biến bữa ăn bổ sung cho trẻ. Ông bố bà mẹ thường nghĩ rằng sử dụng quá nhiều dầu và mỡ có thể gây khó tiêu, rối loạn dạ dày hoặc tiêu chảy cho trẻ. Tuy nhiên, quan điểm này không chính xác vì dầu và mỡ thực tế là những chất cần thiết để hỗ trợ sự phát triển của trẻ trong giai đoạn ăn dặm. Các loại dầu ăn như dầu cá, dầu thực vật, cũng như những sản phẩm như bơ, mỡ, pho mát, đều là nhóm thực phẩm cung cấp chất béo quan trọng cho cơ thể.
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi và đang được nuôi bằng sữa mẹ, chất béo chiếm khoảng 50% lượng năng lượng cần thiết. Trẻ ở giai đoạn ăn dặm cần đảm bảo lượng chất béo chiếm khoảng 40 – 45% của khẩu phần ăn, đồng thời cần nhận đủ chất béo từ dầu ăn. Trẻ dưới 1 tuổi cần khoảng 40% năng lượng từ chất béo, trong khi trẻ 1 tuổi cần khoảng 30 – 35%.
Đặc biệt, trong giai đoạn đầu đời, sự phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ diễn ra mạnh mẽ. Sự thiếu hụt chất béo có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển, gây rối loạn chức năng của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh.
Không thực hiện bữa ăn bổ sung cho trẻ quá sớm
Nhiều bật cha mẹ tin rằng việc này sẽ giúp con phát triển nhanh chóng, khỏe mạnh, và sớm học được những kỹ năng như đi, nói, v.v. Tuy nhiên, không phải lúc nào thời điểm bắt đầu tập ăn cơm cũng quyết định đến sự phát triển của trẻ. Trái lại, việc ưa thích cho trẻ ăn cơm quá sớm có thể tạo ra những hậu quả tiêu cực đối với hệ tiêu hóa, do trẻ thường nuốt thức ăn mà không nhai, gây áp lực quá mức cho dạ dày.
Ở giai đoạn đầu đời, trong khoảng 2 năm đầu tiên, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất cho trẻ. Khi chuyển từ sữa mẹ sang ăn cơm, lượng sữa cần thiết để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển giảm mạnh, vì cơm khiến cho bụng con luôn cảm giác no và không có đói sữa. Đặc biệt, việc cho trẻ nhỏ dưới 16 tháng tuổi tập ăn cơm có thể tăng nguy cơ suy dinh dưỡng lên đến 60%, theo thống kê từ Trung tâm Dinh dưỡng Thành phố Hồ Chí Minh.
Các chuyên gia dinh dưỡng khẳng định rằng, trong giai đoạn trẻ bắt đầu tập ăn thêm (khoảng 6 tháng tuổi – 180 ngày tuổi), việc tạo điều kiện cho trẻ thích nghi với việc nhai, quay và nuốt thức ăn là rất quan trọng. Đề xuất việc ăn từng lần 2-3 muỗng nhỏ và mỗi ngày 2 lần, duy trì trong khoảng ít nhất 1 tuần.
Lưu ý về chất dinh dưỡng trong bữa ăn bổ sung cho trẻ
Dựa trên thông tin dinh dưỡng từ Tháp dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các chất dinh dưỡng quan trọng cho bữa ăn bổ sung cho trẻ được phân thành bốn nhóm chính như sau:
- Carbohydrates (Thường xuất phát từ ngũ cốc): Nhóm đường bột, thường được chiết xuất từ các loại ngũ cốc, cung cấp năng lượng cần thiết cho các hoạt động hàng ngày.
- Chất béo: Chất béo đóng vai trò quan trọng như nguồn năng lượng chủ yếu cho cơ thể và hỗ trợ duy trì sự sống. Các mô và màng tế bào thường chứa chất béo, giúp hình thành mô mỡ và điều hòa nhiệt độ cơ thể. Chất béo còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo hormone giới tính, acid mật, và tham gia vào các phản ứng sinh hóa cơ bản.
- Chất đạm: Thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm sự hỗ trợ cho sự phát triển của cơ thể và làm nhiệm vụ lọc tế bào.
- Vitamin và khoáng chất: Đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ dinh dưỡng, giúp cơ thể duy trì sức khỏe và phát triển.
Ngoài ra, chất béo trong dầu ăn không chỉ là nguồn năng lượng mà còn đóng vai trò như dung môi, giúp hòa tan vitamin A, D, E, K và hỗ trợ quá trình hấp thụ. Cần lưu ý rằng lượng chất béo phải được cân nhắc đúng đắn, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và thai nhi.
Những câu hỏi thường gặp về bữa ăn bổ sung cho trẻ nên tham khảo
Bé cần được bổ sung bữa ăn phụ từ thời điểm nào?
Từ khi bé chỉ mới 7 tháng tuổi, cha mẹ có thể đưa vào chế độ ăn của bé những bữa ăn phụ như hoa quả, sữa chua, hay phô mai. Quan trọng là không nên coi như là bữa chính hoặc đặt quá nhiều yêu cầu phức tạp. Mức độ và loại bữa ăn phụ cần được điều chỉnh tùy thuộc vào độ tuổi cụ thể của bé.
Khi nào là thời điểm phù hợp để bé ăn bữa bổ sung?
Thời gian bữa ăn bổ sung cho trẻ nên phụ thuộc vào các bữa ăn chính, không nhất thiết phải tuân thủ theo đồng hồ mà hãy tạo ra một thời điểm ổn định cho bé. Khi cho bé ăn bữa phụ, nên để cách xa ít nhất 1-1,5 giờ so với bữa chính, giúp bé tiêu hóa bữa ăn chính một cách hiệu quả hơn. Đối với bữa ăn phụ thường là thức ăn nhẹ như hoa quả, sữa, trái cây, vì vậy cần lưu ý đến lượng đường cao có thể khiến bé mất hứng thú với bữa chính.
>>>Xem thêm: Top 5 sản phẩm tăng chiều cao cho trẻ từ 1 tuổi
Nguyên tắc bữa ăn bổ sung cho trẻ là gì?
Bữa ăn phụ của bé cần đảm bảo sự cân đối về dinh dưỡng và phải tuân theo chế độ ăn phù hợp, không phải là việc cho bé ăn bất kỳ thứ gì. Việc huấn luyện bé ăn đúng bữa rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện. Hạn chế ăn vặt và đảm bảo rằng bé ăn đúng lượng cần thiết trong mỗi bữa ăn phụ là quan trọng.
Lời kết
Trên đây là những khía cạnh mà bậc phụ huynh thường xuyên phạm phải khi tiến hành bữa ăn bổ sung cho trẻ và một số gợi ý của Topreview dành cho bạn. Nếu bạn đang mắc phải những vấn đề này, hãy nhanh chóng điều chỉnh để bảo vệ sức khỏe của bé khỏi tác động tiêu cực nhé!
